Ο τοκετός στο νερό είναι μια μέθοδος κολπικού τοκετού που αναφέρεται σε δύο διαδεδομένες τεχνικές. Η μία είναι η τεχνική βύθισης της μαμάς στο 1ο στάδιο του τοκετού (πριν γεννηθεί το μωρό) Εκεί η εγκυμονούσα μητέρα τοποθετείται σε μια ειδικά διαμορφωμένη πισίνα, με νερό θερμοκρασίας 37οC. Πολλές φορές χρησιμοποιείται και ο όρος υδροθεραπεία για αυτή την τεχνική, όπου η άνωση του νερού μειώνει τον πόνο των ωδινών, αλλά η γυναίκα δεν γεννάει μέσα στο νερό.
Η δεύτερη τεχνική είναι αυτή του κολπικού τοκετόυ μέσα στο νερό, όπου η εγκυμονούσα παραμένει και για το 2ο στάδιο του τοκετού (στάδιο εξώθησης) και για το 3ο στάδιο (υστεροτοκία) μέσα στο νερό. Παρέχεται δε η δυνατότητα στη μέλλουσα μητέρα να κινείται ελεύθερα κατά τη διάρκεια του τοκετού, χωρίς να λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή. Απαλός φωτισμός, μουσική και αρωματικά αιθέρια έλαια σε συνδυασμό με την άνωση από το νερό και τη ζεστή θερμοκρασία όλα συμβάλλουν σε μια πιο ομαλή μετάβαση του μωρού από το ενδομήτριο περιβάλλον στον έξω κόσμο. Από το νερό και το σκοτάδι κατευθείαν και στον αέρα και στο φως, όπως συνηθίζεται στα μαιευτήρια – το μωρό έρχεται ξανά σε επαφή με το υγρό στοιχείο και έτσι πιο οικεία και βαθμιδωτά ανακαλύπτει το νεό κόσμο και όλα αυτά τα αισθητήρια που έρχονται μαζί του.
Ιστορικά, ο τοκετός στο νερό αναφέρεται σε ιατρικές σημειώσεις του 1805, αν και πιστεύεται ότι υπήρχαν τέτοιες πρακτικές από την αρχαιότητα. Στη μοντέρνα ιατρική, όπου συλλέγουμε και αναλύουμε τα δεδομένα από τους τοκετούς στο νερό, τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Μια πρόσφατη ανάλυση επτά τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων μελετών με 2.615 συμμετέχουσες που εξέταζε το τοκετό στο νερό και τον συνηθισμένο τοκετό (Shaw-Battista 2017). Τα συμπεράσματα ήταν ότι ο τοκετός στο νερό δεν αυξάνει κανένα ρίσκο για τη μητέρα και το έμβρυο (τα ίδια με τον συνηθισμένο κολπικό τοκετό). Επίσης μειώνει τον πόνο, καθώς οι μητέρες της μελέτης που γέννησαν στο νερό, χρησιμοποιήσαν λιγότερα έως καθόλου φάρμακα. Επιπροσθέτως, βρέθηκε ότι αυτές οι μητέρες είχαν χαμηλότερα επίπεδα άγχους, καλύτερη τοποθέτηση του εμβρύου στη πύελο, ήταν πιο ευχαριστημένες με την ιδιωτικότητα και την κινητικότητα που είχαν κατά τη διάρκεια του τοκετού τους και είχαν λιγότερα ποσοστά ρήξης περινέου από τις μητέρες που γέννησαν εκτός νερού. Ο τοκετός στο νερό αποτελεί αναμφίβολα ένα μοναδικό βίωμα, θετικό και σίγουρα αξέχαστο. Ακόμη, τα μαλακά γυναικεία μόρια εμφανίζουν μεγαλύτερη διατατότητα, με αποτέλεσμα να έχουμε ευκολότερη έξοδο του μωρού και μειωμένες πιθανότητες τραυματισμού.
Για να πραγματοποιήσει η γυναίκα τοκετό στο νερό απαραίτητες προϋποθέσεις είναι να διανύει μια χαμηλού κινδύνου κύηση. Αντίστοιχα, δεν ενδείκνυται στις εξής περιπτώσεις: Υψηλού ρίσκου κύηση, πολύδημη κύηση, πρόωρη ρήξη του υμένα, υπέρταση και προεκλαμψία, πρόωρος τοκετός, ιστορικό μαιευτικής αιμορραγίας, ιστορικό καισαρικής τομής.
Εφόσον επιλεχθεί ο τοκετός στο νερό, η μέλλουσα μητέρα θα πρέπει να γνωρίζει τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης μεθόδου.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Περιστέρης
Γυναικολόγος – Χειρουργός Μαιευτήρας
