«Το να ερωτεύεσαι είναι φυσικό… το να διατηρείς τον έρωτα για πάντα είναι αφύσικο. Η διατήρηση του έρωτα απαιτεί ψυχολογία, τέχνη και πειθαρχία». Γουόρεν Φάρελ

---

Γιατί οι περισσότερες μακροχρόνιες σχέσεις χάνουν την αίσθηση του ενθουσιασμού και τελικά ξεθωριάζουν; Τι είναι αυτό που κάνει τα ζευγάρια να συγκρουστούν και να καταστρέψουν μια τόσο πολλά υποσχόμενη έναρξή τους; Οι περισσότεροι άνθρωποι κάποια στιγμή της ζωής τους γνώρισαν κάποιον που φάνηκε να έχει τα περισσότερα από τα προσόντα που έψαχναν. Για παράδειγμα: διασκεδαστικός, επικοινωνιακός, ανεξάρτητος, να έχει καλές αξίες, να είναι ελκυστικός, έξυπνος και περιπετειώδης, με ωραίες ιδέες και το χιούμορ. Ωστόσο, ξαφνικά, εμφανίστηκε ένας σημαντικός διακόπτης, ο οποίος έπεσε και τα πράγματα μέσα σε μία νύχτα χειροτέρεψαν. Τι μπορεί να έγινε λοιπόν?

 Το στάδιο της περιόδου του μέλιτος

Ας υποθέσουμε ότι δύο άνθρωποι συναντήθηκαν και ξεκίνησαν τη σχέση τους 1 ½ χρόνιο πριν. Υπήρχαν στιγμές διασκέδασης, σεξουαλική έλξη, κοινά ενδιαφέροντα κ.α. Όταν βρισκόταν από κοντά μάλιστα ένιωθαν ενθουσιασμένοι ο ένας με τον άλλο. Απολάμβαναν να μιλούν για τις ιστορίες της ζωής τους από το παρελθόν και να οραματίζονται το μέλλον τους. Ένιωθαν σύνδεση και κατανόηση σε πολλά επίπεδα. Όταν προέκυπταν δυσκολίες, τις αντιμετώπιζαν με επιτυχία. Η εμπιστοσύνη στη σχέση τους μεγάλωσε και καθώς αισθανόταν σίγουροι ο ένας για τον άλλο, συγκατοίκησαν. Ωστόσο, με τον καιρό το κλίμα στη σχέση τους άρχισε να αλλάζει και οι σύντροφοι άρχισαν να βιώνουν λιγότερο έντονα τα θετικά συναισθήματα.
Αυτή η κατάσταση συναισθηματικού ενθουσιασμού και ευχαρίστησης (το στάδιο της περιόδου του μέλιτος) μπορεί συνήθως να διαρκέσει από τέσσερις έως τριάντα μήνες. Μετά από αυτό το διάστημα μπορεί να έρθουν συναισθηματικές αλλαγές για ένα ζευγάρι. Είναι το φαινόμενο «κάτι άλλαξε στη σχέση μας». Υπάρχουν αρκετά ζητήματα που αποκαλύπτονται μετά την περίοδο του μέλιτος. Όσο ένα άτομο πλησιάζει κάποιον άλλο, υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθησία στο να προκαλούνται αντιδράσεις από άλυτα ζητήματα του ‘δεσμού προσκόλλησης’ από την παιδική τους ηλικία. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν αυτήν την κρυφή διάσταση που αναφέρεται ως ασυνείδητο, αλλά γνωρίζουν μόνο ότι έχουν πιο έντονες αντιδράσεις στη σχέση τους. Ενώ λοιπόν οι περισσότεροι σύντροφοι κάνουν σημαντικές προσπάθειές για την αποφυγή των συγκεκριμένων καταστάσεων, υπάρχουν φορές που χάνουν τον έλεγχο του εαυτού τους και ενεργούν με τρόπους με τους οποίους πυροδοτείται η άμυνα που δημιουργήθηκε κατά την παιδική τους ηλικία.

Το στάδιο της σύγκρουσης

Σε οποιαδήποτε σχέση, η σύγκρουση είναι τόσο βέβαιο ότι θα έρθει όσο είναι και η αλλαγή των εποχών. Υπάρχουν τρεις κύριες πηγές για τις περισσότερες συγκρούσεις: Α. Πιθανοί συναισθηματικοί τραυματισμοί από την παιδική ηλικία που επανενεργοποιούνται, Β. Η δυσκολία να κάνετε ή να λάβετε προσωπική κριτική όταν απαιτείται, Γ. Η έλλειψη επικοινωνίας για την αντιμετώπιση διαφωνιών και συγκρούσεων.

Α. Κάθε άτομο μπαίνει σε μία σχέση μεταφέροντας ένα σύνολο αναμνήσεων που θα το καταστήσει πολλές φορές ευάλωτο και ευπαθή στην πιθανότητα να τραυματιστεί από έναν σύντροφο με παρόμοιο τρόπο που τραυματίστηκε από τις φιγούρες προσκόλλησης της παιδικής του ηλικίας. Όλοι έχουμε συνειδητά και ασυνείδητα τραύματα τα οποία συνήθως ενεργοποιούνται ξανά κατά τη διάρκεια αγχωτικών και κρίσιμων στιγμών στις οικείες σχέσεις μας. Αυτές οι στιγμές προσφέρουν μια ευκαιρία για θεραπεία ιδιαίτερα όταν το άτομο καταφέρει να κατανοήσει τα δικά του συναισθηματικά ζητήματα αντί να κατηγορεί τον άλλο για αυτά.
Β. Τα περισσότερα άτομα δεν είναι εξοικειωμένα στο να κάνουν αυτοκριτική και τείνουν να κατηγορούν και να ρίχνουν ‘φταίξιμο’ στους συντρόφους τους. Τα προσωπικά σχόλια ωστόσο μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα εάν δεν τα επικοινωνήσουν με επιδεξιότητα. Το να πείτε στο σύντροφό σας για ένα «άσχημο σημείο» του ή για μία αρνητική συμπεριφορά του, μπορεί να οδηγήσει σε αμυντική αντίδραση από την πλευρά του προς εσάς . Η ανάπτυξη δεξιοτήτων τόσο για την έκφραση όσο και για τη λήψη ευαίσθητων πληροφοριών είναι πολύ σημαντική για τη διατήρηση μιας υγιούς σχέσης.
Γ. Τέλος, είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο να αναπτύσσει και να βελτιώνει τον εαυτό του ένα άτομο διαρκώς ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίζει αλλά και να εκφράζει το εύρος των συναισθημάτων που αισθάνεται, ώστε να καταφέρνει διατηρεί αποτελεσματική επικοινωνία με το σύντροφό του. Μέσα από τη συνειδητοποίηση και την επαφή μας με τα δικά μας συναισθήματα και σκέψεις, καταφέρνουμε να πετύχουμε ουσιαστική επαφή με τους γύρω μας.

Δίχως τις σχεσιακές δεξιότητες, η αρνητικότητα και η ένταση οδηγούν τα άτομα σε συμπτωματικές στρατηγικές, όπως το να γίνουν ευαίσθητοι, να παλεύουν για ζητήματα αρνούμενοι τον θυμό τους ή/και αποφεύγοντας τη σύγκρουση με οποιοδήποτε κόστος για να ξεφύγουν από τον πόνο και την απογοήτευση, οδηγώντας τη σχέση σε συνθήκες απουσίας ζωντάνιας και οικειότητας.

Εάν η σχέση σας έχει πρόβλημα, αποδεχτείτε το. Η πιθανή ατομική ψυχοθεραπεία ή θεραπεία ζεύγους μπορεί να είναι ενημερωτική και χρήσιμη. Προσεγγίστε τον σύντροφό σας και μοιραστείτε αυτό που θέλετε να κάνετε εφόσον είστε πρόθυμοι να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει.

Μέσω της οικοδόμησης της αυτογνωσίας και της κατανόησης της πηγής των έντονων συναισθημάτων μας και των προβολών μας, μπορούμε να μάθουμε να ελαχιστοποιούμε την τάση μας να κατηγορούμε τον παρτενέρ μας και να βάζουμε το συναίσθημα μας εκεί που πραγματικά ανήκει. Όταν είμαστε σε θέση να παραδεχτούμε τις δικές μας αδυναμίες και τα αμυντικά μας συναισθήματα, καταφέρνουμε να αναπτύξουμε τον εαυτό μας και δημιουργήσουμε χώρο για τον σύντροφό μας ώστε να μας γνωρίσει κι εκείνος πραγματικά. Μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορεί να επιτευχθεί μια σχέση που βασίζεται στην αγάπη, την εμπιστοσύνη και τις ρεαλιστικές προσδοκίες.