Ο Γρηγόρης Βαλτινός είναι σπουδαίος Έλληνας ηθοποιός, γεννημένος στη Θεσσαλονίκη. Έχει καταγωγή από την Ξάνθη, όπου έζησε μέχρι τα οκτώ του χρόνια. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, από την οποία αποφοίτησε με άριστα και έχει παρακολουθήσει επίσης μαθήματα τραγουδιού και χορού. Ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία το 1980 και σαν νέος ηθοποιός συνεργάστηκε με όλους τους θιάσους των μεγάλων πρωταγωνιστών της τότε εποχής. Δείγμα της δουλειάς του στο θέατρο είναι οι παραστάσεις Αλέξης Ζορμπάς (2017), Αρχιμάστορας Σόλνες (2019), Κάθε Τρίτη με τον Μόρι (2018), Ω, Θεέ μου! (2017). Στην τηλεόραση συμμετείχε στη σειρά Έρωτας (2008). Αξίζει να αναφερθεί ότι με την ερμηνεία του στο Οιδίποδα τύραννο του Σοφοκλή που παρουσιάστηκε από το Εθνικό Θέατρο, γνώρισε μεγάλη επιτυχία και διεθνή προβολή. Τώρα πρωταγωνιστεί στο θεατρικό έργο «Κάθε Τρίτη με τον Μόρι» από τον Jeffrey Hatcher και τον Mitch Albom. Η παράσταση είναι Τετάρτη με Κυριακή και θα παίζεται μέχρι τις γιορτές.
Στις 18 Νοεμβρίου ξεκινήσατε δυναμικά στο θέατρο με το ρόλο του Morrie Shwartz όπου σας είχε χαρίσει το βραβείο του Α’ ανδρικού ρόλου το 2019 πως αισθάνεστε γι’ αυτό;
Αισθάνομαι πολύ όμορφα, γιατί έκανα πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη -από όπου και κατάγομαι- για ακόμη μία φορά. Δεν μου άρεσε ποτέ ότι η Θεσσαλονίκη ήταν η επόμενη επιλογή μετά την Αθήνα, αλλά δυστυχώς δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, καθώς τα συμβόλαιά μας στην Αθήνα λήγουν το Πάσχα και μόνο τότε μπορούμε να μετακινηθούμε. Είμαι χαρούμενος, επειδή εδώ και πολλά χρόνια έχω βάλει ένα στόχο, καθετί καλό να το φέρνω και στη Θεσσαλονίκη. Πιστεύω ότι το συγκεκριμένο έργο είναι ένα από τα τρία καλύτερα που έχω φέρει στη Θεσσαλονίκη. Είναι ένα έργο ζωής, όπως λέει και ο υπότιτλος είναι το μεγαλύτερο μάθημα ζωής. Μιλάει για την αγάπη, για τον έρωτα, για τη συμβίωση, για τα παιδιά, για το γάμο, για τη ζωή και για τον θάνατο.
Πρόκειται για μια υπέροχη ιστορία υπαρξιακής αναζήτησης. Ποια είναι τα κύρια μηνύματα που προσδοκάτε να περάσει αυτή η ιστορία;
Τα μηνύματα είναι πραγματικά πάρα πολλά. Θα μπορούσα να πω ότι στον Morrie γίνεται ένα είδος ψυχοθεραπείας. Βλέποντας την παράσταση ο θεατής ηρεμεί. Είναι ένα από τα πιο ανθρωποκεντρικά έργα, το οποίο απαντάει σε πολλά καθημερινά πρακτικά προβλήματα του ανθρώπου που τον απασχολούν.
Το έργο παρουσιάζει τον καθηγητή κοινωνιολογίας Morrie Schwartz, που την κρίσιμη στιγμή της ζωής του, κατάφερε να αφυπνίσει πνευματικά τον μαθητή του. Για εσάς υπήρξε κάποιος τέτοιος άνθρωπος;
Για εμένα δεν ήταν μόνο ένας άνθρωπος… Με κάθε άνθρωπο που ερχόμουν σε επαφή, προσπαθούσα να πάρω αρχικά τα καλά του στοιχεία, γιατί κανείς δεν είναι άρτιος, και από την άλλη πλευρά να βρω την πηγή της πνευματικής του γοητείας και του ταλέντου του για ζωή. Όταν συναντάς φωτισμένους ανθρώπους, προσπαθείς αν δεις γιατί έχουν ξεχωρίσει, με σκοπό όχι να τον μιμηθείς –άλλωστε ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του DNA – αλλά για να προσαρμοστείς σε κάτι θετικό. Έχω συναντήσει πολλούς τέτοιους ανθρώπους και θεωρώ ότι εκείνο που τους έκανε να ξεχωρίσουν ήταν το πάθος και η αγάπη τους για τη δουλειά και η ειλικρίνεια που είχαν απέναντι σε αυτό που έκαναν.
Το έργο είναι μια υπέροχη ιστορία υπαρξιακής αναζήτησης, ανάμεσα σε έναν σπουδαίο καθηγητή κι έναν ανήσυχο μαθητή, που εξελίσσεται στο χρόνο, αμφισβητώντας τα στερεότυπα και ανακαλύπτοντας τις σημαντικές αξίες της ζωής. Για εσάς ποιες είναι οι σημαντικές αξίες; Ποια είναι τα στερεότυπα που θα θέλατε να αφήσουμε;
Ο Morrie λέει ότι δεν είναι απαραίτητο να κυνηγάς την επιτυχία, εννοεί ότι αυτό το κυνήγι πρέπει να γίνει σε συνδυασμό με τις ανθρώπινες ανάγκες που στο κάθε άνθρωπο είναι διαφορετικές. Όταν παραγκωνίζεις τις ανάγκες της ψυχής για την επιτυχία, τότε χάνεις τη ζωή. Σημαντική αξία είναι η αγάπη, η οποία είναι ανταποδοτική. Επίσης, πρέπει να αξιολογήσουμε και να εκτιμήσουμε τι είναι επιτυχία τελικά στη ζωή. Πρέπει ο καθένας να εντοπίσει τι είναι επιτυχία για τον εαυτό του. Αν είναι επιτυχία κάτι διαφορετικό από αυτό που πιστεύω εγώ, δεν το κατακρίνω, ούτε το απορρίπτω, απλά καταλαβαίνω ότι έχεις διαφορετικές προτεραιότητες. Μεγάλο θέμα είναι και αυτό της απληστίας. Άπληστοι πρέπει να είμαστε μόνο ως προς το αίσθημα και την αγάπη και όχι ως προς τα υλικά αγαθά. Πρέπει να είμαστε ταπεινοί και ολιγαρκείς. Τα μικρά πράγματα μπορεί να είναι καθημερινή ευτυχία.
Όσο υπάρχει το κυνήγι του καταναλωτισμού και το αίσθημα του να προσπαθείς να ξεχωρίζεις, τότε μονίμως ο άνθρωπος θα είναι υποχείριο κάποιων στερεοτύπων που θα τον κάνουν δυστυχισμένο.
Ο Morrie σε μια φιλοσοφική κατάδυση στα αιώνια ζητήματα της αγάπης, του έρωτα και της συγχώρεσης, των ανθρώπινων σχέσεων και της οικογένειας κάνει μια ανατομία της ανθρώπινης ψυχής. Τη σημερινή εποχή με τις δυσκολίες που διανύουμε, τι μας λείπει από όλα αυτά;
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν του λείπει τίποτα, γιατί έχουν βρει το νόημα της ζωής, και άλλοι που τους λείπουν τα πάντα. Εκείνο που πιστεύω ότι μας λείπει είναι η ψυχική ηρεμία, καθώς είμαστε μονίμως στην πρίζα. Πρέπει να αλλάξουμε τις προτεραιότητές μας. Στη σημερινή εποχή οξύνεται η αγριότητα και όχι η αγάπη και έτσι όλα αυτά τα αιώνια ζητήματα του έργου, κάποιες φορές τα «ξεχνάμε».
Τι είναι αγάπη για εσάς;
Η αγάπη πρέπει να έχει ανιδιοτέλεια και όχι συμφέρον. Πρέπει να έχεις πρόθεση να αγαπήσεις τον άλλον, πολλές φορές ακόμη και τον εχθρό σου, γιατί είναι δύσκολο κάποιον που θα τον αγαπήσεις να σου κάνει κακό. Βέβαια αν συμβεί κάτι τέτοιο, μπορείς να απομακρυνθείς. Εγώ στο παρελθόν σε ανθρώπους που με έβλαψαν, απομακρύνθηκα. Δεν είναι ανάγκη να επιστρέψεις στο κακό, γιατί θα γίνει πιο κακός ο άλλος μετά.
Ποια είναι η άποψη σας για το εμβόλιο και την υφιστάμενη κατάσταση;
Να συγχαρούμε αυτούς που το έφτιαξαν σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, χωρίς να ξέρω αν είναι τέλειο, αλλά αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει κάτι άλλο. Αδυνατώ να καταλάβω τους αντιεμβολιαστές, ειδικά αυτούς που λένε διάφορες ιστορίες σαν γιατροί και ειδήμονες.
Πως θα περιγράφατε τα παιδικά σας χρόνια;
Τα παιδικά μου χρόνια δεν ήταν πολύ ευχάριστα και γι΄ αυτό έμαθα να βρίσκω ακόμη και στα άσχημα πράγματα το καλό, αλλιώς δεν θα μπορούσα να επιβιώσω. Έβλεπα το ποτήρι μισογεμάτο, γιατί δεν είχα άλλη επιλογή.
Ο Morrie θα επαναπροσδιορίσει τη δική του ύπαρξη και στάση ζωής και θα φανερώσει το εσωτερικό του φως, που πρώτος ο δάσκαλος του είχε διακρίνει. Εσείς πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνεται ηθοποιός; Υπήρχε κάποιος που ήταν πρότυπο για εσάς;
Από πολύ μικρός βρισκόμουν γύρω από την έκφραση και το αίσθημα. Πάντα μου άρεσε το θέατρο, οι εκδηλώσεις, οι συναυλίες, οι χορωδίες, οι παραστάσεις, οι εθνικές εορτές, οι απαγγελίες κι έτσι ένιωθα ότι γύμναζα το αίσθημά μου. Όταν ήμουν στην τελευταία τάξη του σχολείο, οργάνωσα μία κανονική δίωρη παράσταση, βρίσκοντας μόνος μου το θίασο και σκηνοθετώντας την. Όλοι αντιμετώπισαν αυτήν την ερασιτεχνική δουλειά με πολύ σοβαρότητα και μου είπαν ότι πρέπει να ασχοληθώ με το θέατρο. Εγώ άλλο που δεν ήθελα να ακούσω κάτι τέτοιο και έδωσα εξετάσεις στο Εθνικό Θέατρο και πέρασα. Στο θέατρο δεν είχα καμία οικονομική βοήθεια και δεν είχα άλλη επιλογή από το να πετύχω.
Από τους ρόλους που έχετε ενσαρκώσει, ποιος θα λέγατε ότι σας στιγμάτισε και ποιος σας ανέδειξε;
Θα έλεγα ότι με στιγμάτισε «Ο βιολιστής στη στέγη», «Ο Οιδίποδας τύραννος και ο ρόλος που παίζω τώρα, ο Μόρι.
Είστε καταξιωμένος ηθοποιός, σκηνοθέτης, αφηγητής, τραγουδάτε τι άλλο δεν γνωρίζουμε για εσάς;
Θα ήθελα να αρχίσω από την αρχή! Βέβαια κάθε φορά που καταπιάνομαι με κάτι ξεκινώ από την αρχή, καθώς σε κάθε νέα παράσταση αρχίζεις σαν άγραφο χαρτί και αυτό είναι και που σου ανανεώνει τα κύτταρα. Δεν είμαι αχάριστος, δεν έχω απωθημένα και είμαι πολύ ευχαριστημένος. Μου αρέσει να αγαπάω, να προσφέρω ό,τι μπορώ και να βοηθάω τον άλλο, γιατί πιστεύω ότι το καλό φέρνει καλό.
Έχετε πρωταγωνιστήσει σε κάθε είδος θεάτρου. Ποιο είναι αυτό που σας έχει κερδίσει τελικά;
Στο κάθε είδος υπάρχουν κορυφαία έργα. Με αγγίζει πολύ ο ποιητικός ρεαλισμός.
Το θέατρο ευδοκιμεί στην Ελλάδα; Τι πρέπει να αλλάξει;
Τίποτα δεν πρέπει να αλλάξει, πάει πολύ καλά. Έχουμε σπουδαίους νέους ηθοποιούς, γίνονται αξιόλογες προσπάθειες. Αρκεί να είμαστε προσεκτικοί και να έχουμε συλλογική ευθύνη για το κάθε καλλιτεχνικό έργο που ετοιμάζουμε να παρουσιάσουμε. Απευθύνεται σε κόσμο και γι΄ αυτό πρέπει να τους αφορά και να είναι κατανοητό. Κάθε παράσταση ή θα φέρει περισσότερο κόσμο στο σύνολο του θεάτρου ή θα διώξει κόσμο από ο σύνολο του θεάτρου.
Τι θα λέγατε στα νέα παιδιά που θέλουν να ακολουθήσουν το επάγγελμα του ηθοποιού;
Θα πρέπει να αγαπούν πολύ το επάγγελμα του ηθοποιού, γιατί αλλιώς δεν θα αντέξουν. Πρέπει να διαβάσουν πολύ και να δουλέψουν σκληρά.
Θα θέλατε να στείλετε κάποιο αισιόδοξο μήνυμα για το μέλλον;
Μόνο μία λέξη θα ήθελα να πω: Παιδεία! Μόνο έτσι θα σώσουμε τους εαυτούς μας, τον πλανήτη, την πολιτική, τους φτωχούς. Η παιδεία είναι καθημερινή εγρήγορση, ευαισθησία, ενημέρωση, πληροφορία, παιδεία είναι τα πάντα.
«Έχε τα μάτια σου ανοιχτά μέσα στη ζωή, γιατί όταν κοιμάσαι άλλος γράφει ιστορία.»
Συνέντευξη στο Γιάννη Θεοδοσιάδη
